Atualità

Cumpedada grups linguistics:por le pröm iade online dai 4 de dezëmber

Incër 484.000 porsones vëgn cherdades da en lönesc, ai 4 de dezëmber dales 9 inant da tó pert ala cumpedada di grups linguistics. Por le pröm iade vëgnel tigní te na pröma fasa le relevamënt online.

Sot al moto "Tu contes" pëia ia tl Südtirol en lönesc, ai 4 de dezëmber 2023 dales 9.00 la cumpedada di grups linguistics. Ala jënt dl Südtirol ti vëgnel damané da dé dant so grup linguistich - ladin, talian o todësch - chël ó dí da detlaré süa portignënza o agregaziun a un de chisc. Insciö vëgnel determiné a livel provinzial y comunal la composiziun porcentuala di trëi grups linguistics tl Südtirol.

L'importanza de chësc relevamënt é gnüda spligada te na conferënza stampa ai 30 de novëmber dal Presidënt dla Provinzia Arno Kompatscher: "La cumpedada di grups linguistics vëgn preodüda tl Statut de autonomia y é la basa de nosta autonomia. Le resultat é la fondamënta por tröc aspec importanc dla convivënza y por la sconanza dles mendranzes tl Südtirol: por ejëmpl por la destribuziun danter i grups linguistics todësch, talian o ladin di posc tl'Aministraziun publica, por la spartiziun di contribuc provinziai y por la rapresentanza di grups linguistics ti organs colegiai dla Provinzia". Le Presidënt Kompatscher á splighé che al é na gran debata politica sön la chestiun; an se damana sce al é ciamó debojëgn dla cumpedada di grups linguistics y sce al é ciamó atuala. "Ala fin él pö chësc sistem dl proporz che garantësc che n grup ne ciafes nia deplü de ci che al ti spetes y che á porté a stabilí la pesc te nosta situaziun".

Por le pröm iade despartida dala cumpëda dla popolaziun

Cina sëgn gnô la cumpedada di grups linguistics fata vigni diesc agn deboriada cun la cumpëda dla popolaziun. Chësc é sté l'ultim iade dl 2011, canche le 69,4 porcënt dla jënt á detlaré da fá pert dl grup linguistich todësch, le 26,1 porcënt de chël talian y le 4,5 porcënt dl grup linguistich ladin. Deache la cumpëda dla popolaziun vëgn fata dal 2018 incá sciöche cumpëda permanënta á la cumpedada di grups linguistics messü gní despartida y porchël vëgnera tignida por le pröm iade separatamënter dala cumpëda dla popolaziun.

Por le pröm iade online

N'atra novité é ince che tla pröma fasa vëgn la cumpedada di grups linguistics por le pröm iade tignida online. "I ti dun na gran importanza al relevamënt online deache al ti dá ales zitadines y ai zitadins la poscibilité da tó pert ala cumpedada te na manira asvelta, anonima y saurida da ciasa. Implü nes dëidera sparagné ressurses" spliga Timon Gärtner, le diretur dl Istitut provinzial de statistica (ASTAT) che fej la cumpedada di grups linguistics. "Mo i ne orun sambëgn lascé zoruch degügn y porchël sarál te na secunda fasa la poscibilité da relevé le grup linguistich sön papier."
La fasa de relevamënt digitala vá dal 4 de dezëmber dl 2023 cina ai 29 de forá dl 2024. Dötes les porsones che ne ará nia tut pert online gnará contatades danter le 1. d'aurí y i 30 de jügn dl 2024 por scrí fora la detlaraziun sön papier.

La data de referimënt por tó pert é i 30 de setëmber dl 2023

Vigni familia che á la residënza tl Südtirol ciafa n invit da tó pert ala cumpedada online. An pó le fá tres la plata internet https://www.cumpededa-linguistica.provinzia.bz.it/ che é a desposiziun por ladin, talian y todësch y che é ince da ciafé dai 4 de dezëmber inant tl lingaz saurí. An ti pó pormez cun le SPID, la cherta d'identité eletronica o la cherta di sorvisc.

Al pó tó pert dötes les porsones che â ai 30.09.2023 la zitadinanza taliana y la residënza tl Südtirol. Les porsones sot ai 18 agn dá jö la detlaraziun cun l'aiüt de sü geniturs o de che che eserzitëia la responsabilité da genitur. Implü ciafa dötes les jones y düc i jogn danter i 14 y i 17 agn por posta n PIN personal che ti garantësc la poscibilité da tó na dezijiun sön co se detlaré.

Al n'é nia le medemo co la detlaraziun de portignënza al grup linguistich

"Al é important che al vëgnes desfarenzié danter la cumpedada di grups linguistics y la detlaraziun de portignënza al grup linguistich" alza fora Gärtner, le diretur dl ASTAT. "La cumpedada di grups linguistics é n relevamënt statistich anonim por calcolé le proporz. Ara ne sostituësc nia la detlaraziun individuala de portignënza al grup linguistich che ti é gnüda dada da tigní sö al ofize dl tribunal competënt y de chëra che an pó damané na copia sce al é debojëgn, por ejëmpl canche an ó tó pert a n concurs publich". Tó pert ala cumpedada di grups linguistics é n dovëi zivich.

Campagna d'informaziun a livel provinzial

La cumpedada di grups linguistics vëgn acompagnada da na campagna d'informaziun a livel provinzial te trëi lingac. "Insciö orunse informé dötes les zitadines y düc i zitadins te n lingaz scëmpl y da capí, y motivé la jënt da tó pert ala cumpedada di grups linguistics", spliga Karen Hackl, la coordinadëssa dl Sorvisc zentral dl Istitut provinzial de statistica (ASTAT). Dötes les mosöres de reclam che se partësc sö sön i media online y offline desvalis fej referimënt ala plata web te trëi lingac: dailó él dötes les informaziuns sön la cumpedada di grups linguistics, n video de spligaziun y ince les respostes a domandes che vëgn fates gonot.

Ince l'ASTAT ti pita implü sostëgn ales zitadines y ai zitadins por ci che reverda la cumpedada di grups linguistics: tl caje de chestiuns nia tleres pón s'adressé al call center fajon le numer de telefon 0472 973860, ales misciuns e-mail sprachgruppenzaehlung@provinz.bz.it, censimento-linguistico@provincia.bz.it o cumpededa-linguistica@provinzia.bz.it y ince ales portines ziviches di Comuns.


Clican chiló röiun ala verjiun originala dl comunicat stampa por visualisé imajes, documënc o video che taca lapró

USP/uv