Atualità

Presentaziun dl dizionar nü Talian/Ladin Val Badia

Vare important por le Ladin dla Val Badia: presenté inier (08/09) le dizionar nü Talian/Ladin Val Badia dé fora dal Istitut Ladin Micurá de Rü.

Le grup de laur (da man ciampa): Ulrike Frenademez, Xenia Ruggeri, Sara Moling y Marlies Valentin (Foto: USP/ Werner Pescosta)

Le proiet da dé fora n dizionar talian-ladin/ladin-talian scomencé dal Istitut Ladin Micurá de Rü tl 2011 é jü a piz inier, jöbia ai 08 de setëmber, a San Martin de Tor cun la presentaziun dl dizionar nü „Dizionar Talian-Ladin Val Badia/Ladin Val Badia-Talian“. L’assessur por la scora y cultura ladina Florian Mussner á sotligné por l’ocajiun che „la publicaziun dl dizionar nü é na seva nia ma por les istituziuns scolastiches y culturales, mo por l'ampliamënt dl'adoranza dl Ladin y por döt le Ladin en general“. Le dizionar é insciö n tesur por la comunicaziun scrita y verbala de döta la sozieté y por la conservaziun dla rujeneda ince por le dagní, insciö Mussner. „I sun sigü che le Ladin viará inant ince tles proscimes generaziuns, ponsan ince ales poscibilités che vëgn pitades tres la consultaziun online y sön papier“, á stlüt jö l’assessur ti fajon i complimënc al Istitut Ladin por le gran laur scientifich fat. Le diretur dl Istitut Leander Moroder á recordé l’importanza dla publicaziun de dizionars sides dal todësch al ladin co dal talian al ladin, por „mantigní l’ecuidistanza da trami dui i lingac por ne se avijiné nia massa a un di dui y por resté te na posiziun terza, olache le Ladin ciafa süa lerch y süa presënza.“ Le diretur Moroder á ince recordé le gran laur por la creaziun dl dizionar, gnü a se le dé tres la colaboraziun de team, „dër importanta canche ara nen vá da fá te gran laurs sciöche n dizionar“. La coordinadëssa dl grup de laur Sara Moling á spo presenté les novités y la strotöra linguistica dl dizionar, mostran ince les poscibilités de consultaziun nöies tres internet, da olache al é poscibl da inier da consulté y adoré le dizionar te na forma interativa.  Sara Moling, bele auturia y redadëssa de deplü laurs de valüta, á porté a fin le proiet cina sëgn plü gran y important por le ladin dla Val Badia  cun l’aiüt de Ulrike Frenademez, Xenia Ruggeri y Marlies Valentin, ince ëres dependëntes dl Istitut. La pert tecnica é gnüda surantuta da Paolo Anvidalfarei. Tratan la serada él ince sté le diretur dl foliet "Alto Adige" Alberto Faustini che á rajoné dl'importanza di dizionars por n lingaz, dantadöt de mendranza, cun le Ladin che "á tut le miú dai  atri lingac y á tres mantigní le lian cun la tera y les tradiziuns dl post", insciö Faustini. La manifestaziun é gnüda abelida dala cornisc musicala dl duet SlimAsh y dala performance artistica de Simon Kostner.

Informaziuns en cört söl dizionar

Por passa cin’ agn alalungia él gnü lauré dassënn por realisé le proiet ambizius. Na basa importanta da podëi scomencé é stada la banca de dac bele arjignada ca por le dizionar Talian-Gherdëina/Gherdëina-Talian (2013), cun les parores talianes surantutes dal dizionar GRADIT (Grande Dizionario Italiano dell’uso) dl linguist conesciü Tullio De Mauro. Implü á le grup de laur ince podü se anuzé dl sistem informatich lauré fora aposta por la redaziun di vocabolars dl Istitut Ladin.

Do tröc mëisc de laur, de stüdi y de confrontaziuns cun laurs plü vedli y tesć de vigni sort é Sara Moling y sües colaboradësses rovades a n resultat straordinar de passa 30.800 parores talianes (lemesc) cun 32.701 propostes de traduziun por ladin. Implü é le dizionar Talian-Ladin/Ladin-Talian rich de frases y de locuziuns che dëida capí co adoré y te ci contest ch’an pó adoré les parores, sides da scrí co da baié por ladin. Tla pratica é le dizionar nü metü adöm da trëi dizionars indöt: dui volums stampá ch’an pó consulté pian ia dal talian o dal ladin, y na verjiun dl dizionar da podëi ciaré do sön internet. Aladô dl Istitut ne é le dizionar nü nia ma n capitul dla storia dla cultura y dl lingaz ladin, mo dantadöt n stromënt de laur de gran valüta, che dëida mantigní y dé inant le patrimone linguistich y cultural dla Val Badia. Tl medemo tëmp é le dizionar ince na testemonianza importanta de n lingaz che mantëgn dötaurela süa vitalité. Le dizionar pó gní cumpré tles sëntes dl Istitut Ladin por döt l'ann al prisc spezial de 50 euro impede che 60. La publicaziun nöia é gnüda sostignida cun n contribut ince da pert dla Cassa dl Sparagn. Por plü informaziuns y por la consultaziun online: http://www.micura.it/la/

 

rc

Galaria dales fotografies