Dërc dles mitans y di mituns

Dërc dles mitans y di mituns
Dërt da fà damat

I 20 de novëmber dl 1989 é na data de gran importanza por les mitans y i mituns de döt le monn: en chël de á la Organisaziun dles Naziuns Unides (ONU) aprové, do n gröm de agn de laur, la “Convenziun Internazionala sön i Dërc dles mitans y di mituns”. Ara se trata de n documënt che dá dant ciügn che é i dërc dles mitans y di mituns y ci che an mëss fá por i respeté y i atué.

A pert ci che vëgn dit fora tla Convenziun Internazionala sön i Dërc dles mitans y di mituns aratunse importanc por nostes mitans y nüsc mituns ince i dërc naturai (Zavalloni)

  1. Le dërt da podëi sté a ne fá nia y vire momënc de tëmp nia programé dai gragn.
  2. Le dërt da se ajié canche ares/ai fej belaita cun le saurun, la tera, la erba, les fëies, la ega, les peres, les rames.
  3. Le dërt ai tofs da sintí la saú di tofs, da reconësce le bun tof pité dala natöra.
  4. Le dërt al dialogh da ascutadú y da podëi tó la parora, da baié para y da dialoghé.
  5. Le dërt da adoré les mans da bate ite agüs, da sié y plané lignan, da alizié, incolé, plasmé cun la arjila, da lié cordes, da impié n füch.
  6. Le dërt da podëi mëte man bun da mangé cëis sagns bele da canche ara/al vëgn al monn, bëre ega nëta y trá ite aria sana.
  7. Le dërt da fá belaita alaleria lëdiamënter y da rodé fora por les strades.
  8. Le dërt por le salvare da fá sö na ütia da fá belaita te bosch, da avëi cianëis da se ascogne, lëgns da se rampiné sö.
  9. Le dërt al chit por ascuté le vënt che sofla, i vicí che cianta, la ega che rogor.
  10. Le dërt dles sfumadöres da odëi sorëdl che vá sö y che vá jö, da amiré, de nöt la löna y les stëres.

Le Garant por l'infanzia y l'adolescënza de Südtirol descrí te na maniera scëmpla tla brosciüra "Les mitans y i mituns á dërc" la Convenziun sön i dërc dla infanzia dles Naziuns Unides.

Galaria di retrac