Atualità
Aria nëta te classa: vigni mes’ora él da mudé l’aria por cinch menüc
Por mioré la cualité dl’aria tles aules scolastiche gnará le proiet dl’inrescida söl'aria te classa dl’Agenzia por l’ambiënt ince organisá tles scores ladines.
Danter forá y aurí dl 2018 él gnü metü da jí la scomenciadia por n’Aria plü nëta te classa tratan chëra che al á tut pert indöt 115 classes de scores todësces. Le proiet á preodü le monitoraje por döes edemes alalungia dla conzetraziun de anidrida de carbonium tles aules. Cun les finestres y les portes stlütes él bele gnü registré do mes'ora le superamënt dl valur consintí de anidrida de carbonium CO² (1400 ppm). Les concentraziuns de anidrida de carbonium é stades en pratica mesamënter bëgn cater iadi plü altes en confrunt ai valurs alaleria. Dales mosoraziuns fates cun i aparac aposta metüs a desposiziun dal laboratore de chimica fisica él gnü costaté che al é nezesciar da mudé l’aria almanco 5 menüc do vign mes’ora.
L’anidrida de carbonium é na sostanza generada dal corp uman che röia tl ambiënt tres la respiraziun. Te ambiënc stlüc, sciöche les classes scolastiches, pó les conzetraziuns de CO² influenzé te na manira negativa le bëgnester de studënc y insegnanc.
La presënza de plü porsones te n ambiënt stlüt porta a n aumënt dl’anidrida de carbonium liada ala respiraziun, sides da formes de natöra organica o biologica sciöche baters o virus che se moscëda cun sostanzes che provëgn da materiai da costruziun co dal stöp. La mancianza de mudaziun dl’aria porta para che la cualité dl’aria se arbassëia y chësc a conseguënzes por le bëgnester de studënc y insegnanc.
Le proiet “Dicke Luft im Klassenzimmer/Aria viziata a scuola” é gnü organisé l’ann de scora 2017/18 por le pröm iade dal’Agenzia provinziala por l’ambiënt adöm al Intendënza scolastica todëscia y á porté a de bugn resultac. De indöt 1550 scolars y 30 insegnanc á respognü le 50 porcënt ales domandes, mo bëgn le 95 porcënt dles respostes á valuté positivamënter la scomenciadia, se damanan n apart de mosoraziun costant te classa.
Na pröma mosöra sará insciö chëra da istalé tles scores interessades i stromënc de mosoraziun de anidrida de carbonium che les classes podará manajé te na manira autonoma. Dal ann de scora nü podará ince les scores ladines y talianes tó pert, sce al vëgn fat domanda. L’obietif dla scomenciadia é chël da ti mostré ai scolars y ai insegnanc tres la pratica tan important che al é da ester te n ambiënt cun na buna cualité dl’aria.
De plü informaziuns sön la scomenciadia ciafon sön la plata internet aposta dedicada ala tematica y ince tres n video publiché söl canal Youtube dla Provinzia de Balsan.
link interview y imajes-video
USP
