Atualità

Dolomites: Festa dl patrimone mondial sot le sëgn di valurs

Svilupé inant i valurs dl patrimone mondial y colaboré ciamó deplü sura i confins provinziai fora: de chësc n’éra jüda dala festa tla Val Badia incö por i 10 agn UNESCO Patrimone mondial.

I assessurs Alfreider, Hochgruber Kuenzer y Vettorato tratan la festa por i 10 agn Dolomites UNESCO. (Foto: USP)

Da n beliscimo tëmp y cun na gran meja de jënt él sté incö (ai 29 de jügn) la "Festa Dolomites UNESCO" dan la culissa demorvëia dles Dolomites a Al Plan de Mareo. A chësta moda á la festa por i 10 agn de Dolomites, Patrimone Mondial dl’UNESCO arjunt le momënt plü important.

La festa da incö é n bel simbol por la colaboraziun de tröpes istituziuns che á organisé la festa por la popolaziun. La colaboraziun sura i confins provinziai fora é ince tl zënter dles Dolomites Patrimone mondial: “I un nü raiuns te cin provinzies, mo al é un n patrimone mondial, y chësta é na gran desfidada”, insciö l'assessuria provinziala Maria Hochgruber Kuenzer, che é a ce dl Departimënt Svilup dl teritore, Contrada y Bëgns culturai che á la resposabilité por le Patrimone mondial UNESCO tl Südtirol. “Ara nen vá,” insciö Hochgruber Kuenzer fajon referimënt al grup de esperc tl Südtirol, “de n svilup prudënt dl patrimone mondial."

L'assessur provinzial pro la mobilité y la scora y cultura ladina Daniel Alfreider jü ite sön la chestiun dl trafich che vëgn tres maiú te chësc raiun: „Nosc travert é chël da ti tó le pëis sön le post a döt le raiun en colaboraziun cun i comuns y la popolaziun y da tó y jí cun le trafich de passaje. I laurun por arjunje n alisiramënt de nosc monn dles munts sostenibl, dantadöt por sconé la natöra y la popolaziun che vir iló“. Por mosöres importantes sön i jus dles Dolomites vál debojëgn de leges nöies y n manejamënt dl trafich coordiné, insciö Alfreider.

Ince por l'assessur provinzial por l'ambiënt Giuliano Vettorato é chësc pröm compliann toronn n'ocajiun por sostigní deplü le svilup sostenibl de chësc raiun unich che chërda adalerch jënt da indlunch. “La priorité plü importanta mëss romagne la sconanza de chësc raiun, por nos mo ince por les generaziuns dl dagní.”Marcella Morandini, direturia dla Fondaziun Dolomites UNESCO, á fat referimënt al fat che pro n aniversar nen vára nia ma de na festa: “Diesc agn de patrimone mondial ó dí por nos sciöche Fondaziun che i un l'inciaria da conësce damí la patrimone mondial, da ponsé sura le dagní y da colaboré ciamó deplü sura i confins dles provinzies fora."

Le capo dl Cabinet dl Ministere por l'Ambiënt, Pier Luigi Petrillo, á recordé süa contentëza, canche tl 2009 la candidatöra dles Dolomites por la detlaraziun de patrimone mondial UNESCO é jüda a bun fin. Al á ince dit de sostigní tl dagní vigni scomenciadia che reverda la sconanza dles Dolomites.

Le secreter general dla Comisciun taliana por l'UNESCO, Enrico Vicenti, á sotligné che la fondamënta por afronté les tematiches dl mudamënt dl clima é n svilup sostenibl che prevëiga la sconanza dla biodiversité y la mobilité di ghesc che vëgn a vijité nüsc teritori dles Dolomites.

Paroles de reflesciun é gnüdes dites da Don Paolo Renner che á dit che la sconanza dl paesaje dles Dolomites reverda vignun de nos, dantadöt ince por ci che reverda la gran desfida dles Oiimpiades tl 2026. Por le Comun de Mareo él n onur da ester le post dla festa dl patrimone mondial dl 2019, dij contënt l'ombolt Albert Palfrader: “Incö él la tematica dl patrimone mondial che é al pröm post y te chësc vers messará la sconaza dla natöra y dl ambiënt ester les priorités dlungia ales ghiranzes dla economia y dl turism”.

Porté daimpró le patrimone mondial

Dala “Festa Dolomites UNESCO” da incö él sté n program por döta la familia, cun n perscurs d’aventöra tl zënter, produc regionai, na cornisc musicala, la defilada dles liëndes “Tl Rëgn de Fanes” cun passa 200 porsones, na mostra de fotografies alaleria y na mostra d'ert tla Ciasa dl Parch natural Fanes-Senes-Braies. Che che á tut pert s'un é jü a ciasa cun n pü' de patrimone mondial.

La festa é gnüda organisada dal'assoziaziun turistica d'Al Plan adöm cun la Repartiziun provinziala Natöra, contrada y svilup dl teritore, la fondaziun Dolomites UNESCO y l'IDM.

Videos da desciarié

Intervista Assessuria Maria Hochgruber Kuenzer

Intervista Assessur Giuliano Vettorato

Intervista Pier Luigi Petrillo, capo de Cabinet dl Ministere por l Ambiënt

Intervista Marcella Morandini, direturia dla Fondaziun Dolomites UNESCO

Intervista Werner Call presidënt dl'Assoziaziun dl turism de Al Plan/San Martin

Intervista Albert Palfrader, ombolt dl Comun de Mareo

Imajes dla manifestaziun a Al Plan de Mareo

USP

Galaria dales fotografies